Hun maximale leeftijd is ongeveer 10 tot 15 jaar. De Ransuil heeft lange oorpluimen die overigens geen echte oren zijn. De wetenschappelijke naam is ook Ooruil.

Zijn naam dankt hij aan de gelijkenis met een 'ranse' Middelnederlands voor 'muts met een kap die in plooien afhing'. De ogen zijn oranje-geel en het verenkleed is aan de bovenzijde roestgeel met zwartbruine vlekken en strepen.Verder is deze vogel grijsbruin gevlekt en gestreept.
De onderzijde die lichtgeel is, vertoont brede donkere lengtestrepen en fijne dwarsstreepjes.
Hij wordt soms verward met de Oehoe, die ook oorpluimen heeft maar wel veel en veel groter is als de Ransuil.

De Ransuil heeft een groot scala aan leefgebieden, dit varieert van agrarische gebieden tot open bos, bosranden, parken, duinen, heide, hoogvenen en moerasgebieden. In een aaneengesloten bos zal je hem niet snel vinden. Hij jaagt ook bij voorkeur in het open veld, langs wegbermen en op de plekken waar kaalslag was in het bos.

Hij zal ook vooral als het donker is actief zijn, en op jacht gaan, in tegenstelling tot de velduil die wel overdag vooral jaagt. Hij broed wel en rust (roest) bij voorkeur in naaldbomen, die hem de beste dekking bieden.
Daarnaast in houtwallen, boomgroepen, hagen, en zelfs solitaire bomen.

Zijn voedsel bestaat hoofdzakelijk uit Woelmuizen, met de Veldmuis als belangrijkste prooi. Maar ook de Bosmuis en kleine vogels als Mussen, Merels, Spreeuwen en Vinkachtigen staan op het menu.