De Kuifmees is ook familie van de mezen, en hij dankt zijn naam aan het opvallende kuifje op de kop.. Deze zal hij bij opwinding ook nog verder opzetten. Ze leven het liefste in een gebied van naaldbossen en als ze ook een territorium hebben gekozen blijven ze daar voor het leven. 

De kuifmees is een veelzijdige eter, die kleine insecten, insectenlarven, en spinnen eet, maar in de winter ook zaden van naaldbomen, wilgen en populieren. Bessen van de meidoorn, en lijsterbes staan ook op het menu. 

Ze maken hun nest in een nestholte in een boom, vaak nemen ze een oude nestholte, vinden ze die niet dan hakt het vrouwtje een hol in een oude of dode boom waarvan het hout zacht genoeg is. Dode berkenbomen zijn favoriet. 

De Kuifmees heeft wel een onverwachte vijand, nl de specht, die zijn dol op mezeneieren en schromen dan ook niet om een nest van de Kuifmees op te eten.